Bijna alle dak- en thuisloze jongeren hebben schulden bij de zorgverzekering. In het project ‘Met Zorg Verzekerd’ heeft SZN samen met de Gemeente Amsterdam, Zilveren Kruis en Spirit onderzocht hoe te voorkomen is dat jongeren die jeugdhulp verlaten, schulden opbouwen door betalingsachterstanden van de zorgpremie.

Te hoge verwachtingen

Bij zeventig procent van de achttienjarigen regelen en betalen de ouders de zorgverzekering. Jongeren uit de jeugdzorg missen vaak dat vangnet. Tegelijkertijd zijn de verwachtingen van hun zelfredzaamheid te hoog.

Onwetendheid

Zeker zestig procent van de dak- of thuisloze jongeren heeft een verleden in de jeugdzorg. Zij hebben vaak geen idee van de verzekeringsplicht vanaf achttien jaar, en dat zij schulden opbouwen bij een zorgverzekeraar. Ze denken: ik ben gezond, dus heb geen verzekering nodig. Sluiten deze jongeren wel een zorgverzekering af, dan kiezen ze vaak de goedkoopste, zonder aanvullende verzekering. Bovendien mijden ze vaak zorg vanwege de kosten van eigen risico en eigen bijdrage.

Signaal

Schulden bij de zorgverzekeraar hebben een signaalwaarde; deze rekeningen zijn een van de eerste die jongeren niet meer betalen.

Oplossingen: 8 acties

Zorgverzekeraars, jeugdzorginstellingen en gemeenten kunnen jongeren helpen om zorgverzekeringsschulden te voorkomen:

1/

Actie jeugdzorgmedewerkers: maak bij 17,5 jaar samen met de jongere en een klantmanager van de gemeentelijke afdeling Werk & Inkomen een plan. Hierin staat wat de jongere nodig heeft als hij of zij achttien is en waar de jongere hulp bij nodig heeft. Onderdeel van het plan is (hulp bij) een passende verzekering kiezen, zorgtoeslag aanvragen en de betaling opstarten.

2/

Actie jeugdzorgmedewerkers: laat geen jongere jeugdzorg verlaten zonder zorgverzekering. Geef hen ruim voor hun achttiende verjaardag de juiste voorlichting over wat zij moeten hebben geregeld als ze achttien worden.

3/

Actie zorgverzekeraars: regel vaste contactpersonen bij zorgverzekeraars waarmee de jongeren zelf, de klantmanagers van Werk & Inkomen en (jeugd)hulpinstellingen direct zaken kunnen regelen. Deze contactpersoon kan aan de bel trekken bij de klantmanager van Werk & Inkomen zodra de verzekeraar signaleert dat een jongere twee maanden geen premie heeft betaald.

4/

Actie klantmanagers Werk & Inkomen (gemeenten): neem dak- en thuisloze jongeren op in de gemeentelijke basisregistratie personen (BRP) en geef jongeren zonder vast adres een briefadres. Check of de zorgverzekering is geregeld. Zo niet: regel dit samen.

5/

Actie zorgverzekeraars: maak het makkelijker om zorgtoeslag direct door te sluizen naar de zorgverzekering. Omdat deze jongeren weinig geld hebben, zien ze de zorgtoeslag als inkomen. Tip jeugdzorgmedewerkers/ klantmanagers Werk & Inkomen: laat de zorgtoeslag en betaling bijvoorbeeld via een extra rekening zonder betaalpas lopen.

6/

Actie zorgverzekeraars/klantmanagers Werk & Inkomen: gebruik heldere en begrijpelijke taal die aansluit bij jongeren (eventueel via andere kanalen dan brieven). Jongeren vinden brieven vaak te formeel en moeilijk, of juist te kinderachtig.

7/

Actie zorgverzekeraars: geef jongeren die jeugdzorg verlaten altijd direct toegang tot de collectieve zorgverzekering, met aanvullende verzekering. Zorgkosten hoeven niet te leiden tot zorg mijden.

8/

Actie zorgverzekeraars/klantmanagers Werk & Inkomen: eenmaal schulden? Zorg dan voor een snelle en makkelijke manier om die op te lossen en help jongeren de betaling van de zorgverzekering weer op gang te brengen. Scheld eventuele boetes kwijt zodra een jongere weer betaalt.

Winst voor iedereen

Iedereen profiteert als deze schulden worden voorkomen: verzekeraars lopen geen inkomsten mis, gemeenten besparen hulpverleningskosten (en mogelijk een leven lang bijstand). Jongeren krijgen, behalve een lagere zorgpremie (schulden tellen mee in de premievaststelling), de kans om zonder stress te werken aan financiële zelfredzaamheid.

Alles over de basis op orde

Een woning, een inkomen, toegang tot het onderwijs: alle jongeren hebben het recht te werken aan zelfredzaamheid.

De basis op orde. Juist voor kwetsbare jongeren in adolescentie.

Een zwervend bestaan leiden als achttienjarige zonder uitzicht op perspectief; dat wens je niemand toe. Geen inkomen, geen dak boven je hoofd en afhankelijk van de goedwillendheid van een beperkt sociaal netwerk, wildvreemden of formele instellingen. Toch is het jaarlijks voor 20.000 jongeren in Nederland een realistisch perspectief.